Wyobraźmy sobie takie zdarzenie na jednej z polskich dróg. Zaznaczę, że taki przypadek jest najczęstszy gdy widzimy wypadek samochodowy. A zatem zauważyłeś wypadek samochodowy. Ewidentnie widać , iż kierowca czy tez pasażer pojazdu, który uległ wypadkowi potrzebuje pomocy.

Ty jednak obawiasz się udzielić pomocy szybko i najczęściej zresztą tak to się odbywa w naszej psychice, usprawiedliwiając się, że nie mam wystarczającej wiedzy i umiejętności do prowadzenia pierwszej pomocy bo moje szkolenie było marne i dawno temu. W wyniku takiej analizy szybko usprawiedliwiasz się, że zadzwonisz po pogotowie siedząc bezpiecznie w swoim własnym pojeździe przyglądając się z boku na dalszy rozwój wydarzeń. Warto wiedzieć, że wiele miejsc w Polescy jest już monitorowanych kamerami, także nasze polskie drogi. Nie zwróciłeś na to uwagi ale po chwili zdajesz sobie sprawy, że przecież cała ta sytuacja jest nagrana na monitoringu gdzieś tam. Poszkodowanego na szczęście udało się uratować. Ktoś inny się podjął udzielania pomocy i szybko przyjechało pogotowie.

Pierwsza pomoc – obowiązek moralny i prawny

Czy w tej sytuacji możliwe jest postawienie Tobie zarzutów w związku z nieudzieleniem pomocy? Kamera nagrała, że siedziałeś w swoim aucie gdzieś dzwoniłeś ale sumarycznie nie pomogłeś przy akcji ratunkowej. Co na to mówi litera prawa? Większość czytelników domyśla się, że tak. Jest to ewidentna sytuacja, że można ponieść konsekwencje nic nie robienia w tym konkretnym acz fikcyjnym zdarzeniu. Jednak nie można przesądzić w tym momencie o jakiejkolwiek Twojej odpowiedzialności. Proszę zwrócić uwagę, że obowiązek udzielenia pierwszej pomocy w Polsce to w wielu przypadkach obowiązek prawny, a nie jedynie powinność o charakterze moralnym aczkolwiek to bardzo zaznaczają instruktorzy pierwszej pomocz przedmedycznej podczas swoich szkoleń z zakresu pierwszej pomocz przedmedycznej. W myśl przepisów, kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, popełnia przestępstwo. Grozi za nie kara pozbawienia wolności. Mówi o tym art. 162 § 1 Kodeksu karnego. Jednak nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej. Inaczej mówiąc, jeśli dane zdarzenie przerasta Cię np. jesteś świadkiem zgniecenia uczestnika wypadku w pojeździe. Wiesz ze osoba jest bardzo połamana, cierpiąca ale i zakleszczona. Trudno Ci w takiej sytuacji będzie cokolwiek zrobić. Tu potrzebne są specjalne umiejętności i sprzęt.

Inaczej też mówiąc obowiązek pomocy musi polegać na konkretnym działaniu. Wezwanie właściwych służb to tylko jedna z czynności, którą należy w takiej sytuacji wykonać i nie zwalnia ona z obowiązku dalszych działań. Niemniej wszystko zależy od okoliczności sprawy i nie jest oczywiste. To wyjaśniane by było na sali sądowej. Na pewno rozsądniej byłoby podejść i zobaczyć co możemy zrobić. Nie jest wykluczone, że w tym wyżej opisywanym w przypadku  samo wezwanie pomocy i dokonana przez Ciebie analiza sytuacji będą wystarczające do uznania, że zachwalałeś się właściwie.

Jednak komu potrzebne ciąganie się po sądach? Czy nie lepiej po prostu udzielić pomocy, a być może uratujesz komuś wręcz życie i nawet jak nie ktoś, to Ty sam będziesz z siebie dumny? Uczmy się tej pomocy zatem bo nigdy nie wiadomo kiedy może się przydać

Opracowanie: Rudi Stankiewicz
Trener Instruktorów EFR nr. 610805