Mówiąc o nurkowaniu zazwyczaj mówi się czego nie można robić po nurkowaniu. Co najwyżej, że palić i pić alkoholu nie można przed nurkowaniem. Tymczasem nurkowie to przecież też podróżnicy i czasami wiele , nie tylko kilka, ale na prawdę wiele godzin siedzą w samolocie zanim dotrą do właściwej destynacji nurkowej. Tu właśnie poruszony będzie ten temat. Czy długie siedzenie w samolocie może mieć jakieś konsekwencje w czacie nurkowania.

Konsekwencje długiego siedzenia w samolocie, a nurkowanie

DVT czyli zakrzepica żył głębokich występuje wtedy, gdy skrzep krwi tworzy się w jednym lub większej liczbie głębokich żył organizmu, zwykle w nogach. U nurków może prowadzić do zatorowości płucnej, a nawet udaru. W skutek zaburzeń w prawidłowym przepływie krwi w żyłach mogą pojawiać się stany zapalne, których konsekwencją są uszkodzenia śródbłonka wyściełającego ściany naczyń krwionośnych. W tych miejscach płytki krwi przyklejają się do śródbłonka, tworząc zakrzep. Zakrzep blokuje drożność żył i może powodować jej nieprawidłowy odpływ. Gdy zakrzep oderwie się od ściany żyły, może doprowadzić do groźnego zatoru. Pojęcie zatoru w nurkowaniu nie jest nam obce i to właśnie może spowodować poważne konsekwencje podczas nurkowania Zakrzepica statystycznie najczęściej występuje u osób po 40. rok życia. A to właśnie w tej grupie wiekowej najczęściej mamy już zasoby finansowe aby latać w najdalsze zakątki świata na nurkowanie.

Ryzyko wystąpienia DVT obejmuje także długotrwałe leżenie w łóżku lub unieruchomienie np. po operacji, urazy, ciążę, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych lub hormonalną terapię zastępczą, otyłość, palenie tytoniu, nowotwór, chorobę zapalną jelit, osobistej lub rodzinnej historii DVT i właśnie siedzenia przez dłuższy czas np. podczas lotu. Badania pokazują, że większość przypadków zakrzepicy żył głębokich (DVT) związanych z długim lotem samolotem występuje zazwyczaj w ciągu dwóch tygodni od lotu. W połowie wszystkich przypadków u osób nie występują wyraźne objawy przed utworzeniem skrzepu krwi. Po prostu nawet nie domyślamy się, że mamy tą przypadłość. Wiele bezobjawowych przypadków ustępuje samoistnie i nawet nie mamy świadomości, że coś takiego nas dotyczyło.

Dochodzimy wreszcie do pytania jaki to są objawy DPV. Jak wskazałem powyżej często DVT przechodzimy bezobjawowo. Często jednak ciało nasze zdradza pewne objawy. Mogą to być bolesne stwardnienie wyczuwalnej żyły , obrzęk nogi, kostki lub stopy, ból w łydce, który rozprzestrzenia się na kostkę lub stopę, ciepło w dotkniętym obszarze w którym czujemy dyskomfort, zmiana koloru skóry na bladą, czerwoną lub niebieską.

Jeśli nie są leczone objawy. Zwyczajnie je zignorujemy, rozprzestrzeniają się na udo i miednicę w około 25% przypadków. Dane pochodzą z niezależnych badań Divers Alert Network. Nieleczona zakrzepica żył głębokich uda i miednicy w 50% prowadzi do zatorowości płucnej, najpoważniejszego powikłania DVT. Obrazek pokazuje mechanizm powstawania właśnie takiego zatoru. 1. Tworzy się skrzep. 2. Narasta go coraz więcej. 3. Zakrzep odrywa się od ścianki żyły co w konsekwencji prowadzi do zatoru. Jeśli więc doświadczysz któregokolwiek z powyższych objawów, w Twoim własnym interesie jest udać się do lekarza.

Tym samym aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył, unikaj siedzenia przez dłuższy czas w fotelu samolotu: wstań i chodź po pokładzie, zginaj lub masuj regularnie stopy lub mięśnie łydek. Bardzo często w samolotach są krótkie instrukcje w fotelach jakie ćwiczenia powinniśmy robić. Mało kto wie, że są to właśnie ćwiczenia profilaktyczne przeciwko wystąpieniu DVT. Noszenie skarpetek kompresyjnych może pomóc poprawić przepływ krwi i zapobiec krzepnięciu, ale któż o tym pamięta przed wejściem do samolotu. Tylko starsze osoby już coś takiego biorą pod uwagę. Aby jeszcze bardziej zmniejszyć szansę na wystąpienie DVT, ćwicz regularnie i bądź nawodniony. Jeśli będziemy przyjmować mniej płynów podczas lotu krew robi się coraz gęstsza i ryzyko znacząco rośnie. Popatrz teraz jak to się często odbywa na takich długich lotach. Dużo alkoholu i siedzenia, a mało ruchu i nawadniania organizmu. Aspiryna jest też dobrym sposobem aby rozwodnić bardziej krew. Jednak dobrze jest zasięgnąć porady lekarza zanim sami zaczniemy wdrażać takie pomysły gdy zorientujemy się ze mamy tendencje do wystąpienia DVT.

Jeśli masz zatem objawy wystąpienia zakrzepicy żył po długim locie, nurkowanie może być dla Ciebie ryzykowne i warto skonsultować swoje objawy z lekarzem.

U niedoświadczonych czy też początkujących nurków od czasu do czasu słyszę pytania czy zaraz po locie samolotem można nurkować. Jeśli jest to długi lot, jesteś w grupie wiekowej powyżej 40 roku życia, podejrzewasz u siebie predyspozycje do tego schorzenia – odpuść sobie. Zanurkujesz dzień później jak odpoczniesz i organizm zazna odpoczynku.

Opracowanie: Rudi Stankiewicz
Trener EFRI nr. 601805